1- مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران-دانشگاه مک گیل 2- دانشگاه اصفهان
چکیده: (511 مشاهده)
علم معانی، یکی از شاخههای بلاغت اسلامی، در بسیاری از مباحث و زمینهها با دانش زبانشناسی و بهتبع آن نظریههای نقد ادبی معاصر بهویژه نقد زبانشناختی و سبکشناسیِ زبانشناختیمشابهتهای فراوانی دارد. بهطور کلی وجود مباحثی نظیر حال و مقام، خبر، انشا، اسناد خبری، اغراض و کاربردهای ثانوی کلام، تقدیم و تأخیر اجزای کلام در علم معانی، شباهت و همپوشانی بسیار زیاد این علم را با سه شاخه اصلی علم زبانشناسی یعنی واجشناسی،نحو و معنیشناسیبهوضوح آشکار میسازد. بهعلاوه از آن جا که علم معانی به بررسی کلام یا گفتمان میپردازد (و نه به معانی واژهها و جملههای خارج از بافت، اعم از بافت زبانی و غیرزبانی) میتوان آن را با مبحث تحلیل گفتمان و علم کاربردشناسیدر نقدهای نوین ادبی نیز مقایسه کرد. بهطور کلی به دلیل آنکه علم معانی با دیدگاهی بلاغی ـ دستوری به آثار ادبی مینگرد، چنین رفتاری این علم را هرچه بیشتر به دانش زبانشناسی مرتبط میسازد. مایکل هلیدی یکی از پژوهشگران برجسته مکتب زبانشناسی انگلستان است که نظریه زبانشناسی سیستمی ـ نقشگرای وی موسوم به «دستور نقشگرای هلیدی»، شباهت فراوانی به مباحث «خبر»، «انشا»، «مسندالیه»، «مسند» و «اغراض ثانوی کلام» در علم معانی دارد. مقاله حاضر1 با تکیه بر ابیات بوستان سعدی، سعی در بررسی و نمایاندن مشترکات، همپوشانیها و مشابهتهای موجود میان علم معانی و دستور نقشگرای هلیدی دارد.
salehi F, shameli N. A Study of Similarities between Rhetoric (Ilmu ma’ani) and Halliday’s Systematic Functional Grammar by emphasis on Saadi’s boostan. 3. 2018; 2 (2) :67-102 URL: http://journals.hsu.ac.ir/ltg/article-1-91-fa.html
صالحی فاطمه، شاملی نصرالله. بررسی تطبیقی مباحث علم معانی و نظریۀ سیستمی ـ نقشگرای هلیدی با تکیه بر بوستان سعدی. 1. 1396; 2 (2) :67-102