9 نتیجه برای مشهد
مهدی سقایی، زهره جوانبخت قهفرخی ، عزت الله مافی ،
دوره 2، شماره 8 - ( 7-1391 )
چکیده
گردشگری خرید از جمله گونه‌های گردشگری است که به‌خصوص در الگو فضایی گردشگری شهری در توسعه مقاصد و اقتصاد گردشگری جایگاه با اهمیتی را دارا می‌باشد. به‌گونه‌ای که در جریان گردشگری به‌خصوص در نواحی شهری مراکز خرید جزو لاینفک اقتصاد گردشگری محسوب می‌شوند. این‌گونه از گردشگری در ارتباط تنگاتنگی که با مراکز خرید مدرن دارد یکی از گونه‌های گردگرشگری در سفرهای چند منظوره به کلانشهر مشهد می‌باشد که در چارچوب روش تحلیلی و توصیفی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه با استفاده از مطالعات میدانی و پرسشنامه محقق ساخت با حجم نمونه 300 نفر، عرضه و تقاضای گردشگری خرید مورد بررسی قرار گرفته و در جهت ترسیم الگوی استقرار مراکز خرید به عنوان جاذبه‌ی اصلی این‌گونه از گردشگری از مدل مسافت استاندارد و مدل برآورد جذابیت استفاده شده است. نتایج به دست آمده در مقایسه‌ی تطبیقی با مدل آشورث و تون بریج منتهی به ارائه‌ی یک مدل از الگوی استقرار مراکز خرید در ارتباط با بخش‌های تجارت گردشگری (TBD) در کلانشهر مشهد گردیده است. نتایج به دست آمده از این مطالعات ضمن تشریح متن فضایی گردشگری خرید؛ نشان‌دهنده‌ی شکل‌گیری بخش‌های تجارت گردشگری در سه پراکنش فضایی مراکز خرید در اطراف حرم، غرب مشهد و میدان شریعتی و خیابان احمدآباد می‌باشد که در ارتباط با راه‌ها و وسایل دسترسی به ایفای نقش خود در رابطه با گردشگری خرید در کلانشهر مشهد می‌پردازند، به‌گونه‌ای که در چارچوب بخش‌بندی بازار تقاضای گردشگری در سه گونه زائر سنتی، زائر ـ گردشگری و گردشگری مذهبی به عنوان جاذبه اصلی متن فضایی گردشگری خرید را تولید می‌کنند.
دکتر امید خوارزمی، امین ندایی،
دوره 3، شماره 12 - ( 4-1392 )
چکیده
با توجّه به محیط رقابتی موجود و گسترش روز افزون تکنولوژی های جدید در عصر جهانی شدن، شهرها و در سطح کلان، کشورها باید برای تطبیق خود با این فضا و تسریع فرآیند توسعه در مناطق مختلف، بستر مناسبی را برای تولید افکار جدید و کاربردی کردن آن مهیا کنند. هدف این تحقیق تعیین زیرساخت های لازم برای نوآوری در کشورهای در حال توسعه به ویژه ایران و در سطح منطقه ای در مشهدو ارزیابی آن ها با توجّه به مقوله فرهنگ می‌باشد. همچنین از اهداف دیگر این تحقیق ارزیابی زیر ساخت های نوآوری در شهر مشهد با توجّه به سابقه فعّالیّت افراد در نوآوری و همچنین جنسیّت افراد می‌باشد؛ که فرضیّات این تحقیق را شکل می دهند.روش تحقیق این مقاله پیمایشی- تحلیلی است. روش این تحقیق به صورت ترکیبی ۲ مرحله‌ای به منظور تقویّت نتایج تحقیق(Triangulation) می‌باشد. نتایج تحقیق نشان داد که قوانین حمایتی مناسب برای تقویّت نوآوری وجود دارد. ولی، این قوانین از ضمانت اجرایی مناسبی برخوردار نیستند. از طرف دیگر اعتماد کافی برای ایجاد ارتباط مؤثّر بین دانشگاه و صنعت که منبع تولید نوآوری می باشند، وجود ندارد و نیاز به ارتقای اعتماد میان این دو نهاد برای تقویّت نوآوری الزامی به نظر می رسد. همچنین بررسی ها نشان می دهد که اعتماد و مشارکت به عنوان شاخص های فرهنگی بین افراد و سازمان ها کم تر دیده می شود. همچنین حمایت‌های لازم جهت تشویق نوآوری در مراکز رشد وجود ندارد، سازمان های واسطه مانند پارک‌های علمی و فناوری نقش اصلی خود را به طور مؤثّر انجام نمی‌دهند، و مکانیزم‌های مناسب جهت تشویق نوآوری ماند حقوق مالکیّت معنوی، وجود سرما‌یه گذران ریسک پذیر، سیاست‌های تشویقی و معافیّت‌های مالیاتی بسیار ضعیف می‌باشد. نتایج آزمون فرضیات همچنین نشان می دهد که تفاوت آماری معنی داری میان مردان و زنان در میزان اهمیّت دو زیرساخت محیط کار و رابطه دانشگاه و صنعت وجود دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که رابطه معنی داری میان زیرساخت های نوآوری و سابقه فعّالیّت های نوآورانه وجود ندارد.
مریم قاسمی، جعفر جوان، زهرا صابری،
دوره 4، شماره 16 - ( 10-1393 )
چکیده
علاوه بر جریان غالب مهاجرت از روستا به شهر و از شهرهای کوچک به بزرگ، طی سالهای اخیر جریان وارونه‌ی مهاجرت از شهرها خصوصا کلانشهرها به نقاط روستایی شکل گرفته است. هدف کلی تحقیق حاضر تحلیل علل شکل‌گیری مهاجرت معکوس به نواحی روستایی شهرستان بینالود است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شالوده مطالعه مبتنی بر عملیات میدانی (تکمیل پرسشنامه) در نواحی روستایی شهرستان بینالود است. بررسی ضریب پایایی 0.8حاکی از سطح بالای اعتماد پرسشنامه است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تی استیودنت و تحلیل عاملی در نرم‌افزار SPSS و جهت ترسیم نقشه از نرم افزار Arc Gis بهره گرفته شده است. واحد تحلیل 165 خانوار بازگشتی بوده که 25 متغیر در طیف لیکرت ۵ گزینه‌ای را پاسخ داده اند. نتایج مطالعه ضمن تصریح بر وجود ارتباط تنگاتنگ و بسیار نزدیک بین کلانشهر مشهد و روستاهای شهرستان بینالود، علل اصلی شکل گیری جریان مهاجرت بازگشتی از دیدگاه مهاجران در بعد طبیعی «آب و هوای مناسب» با میانگین 2.85، در بعد اقتصادی «ضرورت شغلی و نزدیکی به محل کار» با میانگین 2.63 و در بعد اجتماعی «برخورداری روستا از خدمات و امکانات» با میانگین 2.22 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی 25 متغیر شناسایی شده را در ذیل 7 مولفه اصلی- به ترتیب شامل عوامل زیرساختی، اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی، تعلق مکانی، بازنشستگی، و مسکن- تلخیص نمود که عوامل اول تا هفتم روی‌هم‌رفته 69.28 درصد از مجموع واریانس مهاجرت معکوس را توضیح داده است.
شیرین صباغی آبکوه، محمد رحیم رهنما، برات علی خاکپور،
دوره 7، شماره 27 - ( 1-1396 )
چکیده
هدف پژوهش، بررسی پایداری مشهد بر پایه‌ی توسعه‌ی کریدوری و حمل‌ونقل محور مبتنی بر ریل است. روش تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی است و برای جمع‌آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و پایگاه داده GIS استفاده شده است. جامعه‌ی آماری، جمعیت ساکن در شعاع 800 متری چهار ایستگاه قطار شهری استند که 319 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب گردیدند. شاخصهای پژوهش عبارت‌اند از: درجه‌ی اختلاط کاربری، تراکم جمعیت، نرخ رشد جمعیت، دسترسی به ایستگاه‌های ترانزیت، الگوی سفر کاری و اثرات زیست‌محیطی حمل‌ونقل. نتایج نشان می‌دهد در بیش‌تر محدوده‌های ایستگاه‌ها، غلبه با درجه‌ی اختلاط کاربری متوسط است و تراکم جمعیتی با حد مطلوب پایداری فاصله‌ی زیادی دارد. همچنین، بیش از 60% سفرهای کاری به خارج از محدوده‌ی سکونت صورت می‌گیرد و باعث استفاده از وسایل نقلیه‌ی موتوری (به‌ویژه اتومبیل، اتوبوس و تاکسی) میشود. بررسی‌های نشان می‌دهد که سرانه‌ی کل تولید کربن 0011/0 تن و سرانه‌ی کل جاپای اکولوژیک این بخش 89/5 مترمربع است و کم‌ترین سهم آن متعلق به قطار شهری (0026/0 مترمربع) است. بر اساس آثار تسلط الگوی شهر ماشینی در مشهد، بازساخت زمین و حمل‌ونقل بر پایه‌ی الگوی توسعه‌ی کریدوری و حمل‌ونقل محور مبتنی بر ریل، می‌تواند گام مهمی جهت دست‌یابی به توسعه‌ی پایدار و بهبود کیفیت محیط شهری باشد.
فهیمه عبادی نیا، محمد اجزاء شکوهی، محمدرحیم رهنما، امیدعلی خوارزمی،
دوره 8، شماره 29 - ( 7-1396 )
چکیده
شدت کاربری زمین که انواع تراکم‌های شهری را شامل میشود، در بسیاری از پژوهش‌ها به‌عنوان عاملی تأثیرگذار بر الگوهای سفر ساکنین شناخته شده است؛ به‌طوری‌که افزایش انواع تراکم‌های جمعیتی، شغلی و مسکونی و کاربری باعث فشردگی بیش‌تر فرم شهر و کوتاه‌تر مسافت طی‌شده با خودروهای شخصی (Vehicle Kilometer Travelled) میشود و در نتیجه کاهش انتشار آلاینده‌های کربنی بخش حمل‌ونقل را در پی خواهد داشت. هدف اول مقاله‌ی حاضر بررسی تأثیرگذاری انواع تراکم بر مسافت سفر خودروهای شخصی است. بدین منظور 4 نوع تراکم (جمعیت، اشتغال، تراکم مسکونی و تراکم کاربری‌ها) در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از ضرایب آنتروپی، جینی، موران و گری میزان تعادل در شدت کاربری زمین بین تراکم‌های نام‌برده مشخص گردید و همبستگی آن‌ها با متغیر وابسته VKT از طریق آزمون همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون چندمتغیره تعیین شد. در مرحله‌ی سوم میزان انتشار CO2 و CO2e خودروهای شخصی به تفکیک مناطق شهر مشهد محاسبه شد و درنهایت رابطه‌ی همبستگی و رگرسیونی بین تراکم‌های شهری هر منطقه موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد رابطه‌ی معناداری بین افزایش شدت کاربری زمین (تراکم) و کاهش VKT برقرار است و بین VKT و انتشار آلاینده‌های کربنی نیز همبستگی معناداری برابر با 0.845 برقرار است. در این میان، تراکم‌های شغلی بیش‌تر از سایر انواع تراکم بر الگوهای سفر ساکنین مشهد نقش دارد. تراکم شغلی دارای ضریب همبستگی 0/790- با VKT است و در مدل رگرسیون چندمتغیره نیز با R2=0.751 بیش‌ترین تأثیر را بر انتشار CO2 داشته است؛ بنابراین می‌توان با توزیع متعادل‌تر تراکم‌های شغلی در سطح مناطق، مسافت سفرهای با خودرو شخصی را کاهش داد و جهت تقویت الگوهای کم‌کربن تر حمل‌ونقل برنامه‌ریزی کرد.
حسین آقاجانی، مسعود تقوایی،
دوره 10، شماره 37 - ( 7-1398 )
چکیده
رشد سریع شهرنشینی و تبعات آن باعث افزایش اثرات مخرب زیست‌محیطی، عدم تعادلهای اجتماعی و اقتصادی در بسیاری از شهرها و به‌ویژه کلانشهرها گردیده است. کلانشهر مشهد یکی از این شهرهاست که تحت تأثیر فرآیند رشد سریع، دچار نابرابری در برخورداری از امکانات و فشار بر منابع زیستی است. هدف این مقاله، بررسی شاخصهای شهر پایدار در ابعاد مختلف پایداری شهری است. شاخصهای شهر پایدار در شش بُعد و 53 متغیر از طریق پرسشنامه و اطلاعات نقشهای در مقیاس محلهای شناسایی و مشخص گردید. سپس با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) میزان پایداری محلات شهر با انجام مقایسات زوجی با روش AHP وزندهی و رتبهبندی شد. علاوه بر رتبهبندی، محلات بر اساس بیش‌ترین شباهت درونی و بیش‌ترین تفاوت بینگروهی با استفاده از تابع Grouping Analysis محلات در 7 دستهی (خوشه) همگن طبقه‌بندی گردید. به‌طورکلی از میزان پایداری در بیش‌تر ابعاد از مرکز شهر به سمت محلات پیرامون کاسته میشود. بالاترین سطح پایداری در مقیاس محلی در محلات کوی دکتری، گوهرشاد، ارشاد، ولیعصر است. منطقه‌ی یک با چهار محله، بیش‌ترین تعداد محلات با پایداری بالا را در خود دارد. محلات کنه بیست، کشاورز، دروی، شهید معقول از پایین‌ترین سطح پایداری در بین محلات برخوردارند. منطقه‌ی پنج نیز با چهار محله، بیش‌ترین تعداد محلات ناپایدار را در بین مناطق شهری دارد.
رستم صابری‌فر،
دوره 10، شماره 39 - ( 1-1399 )
چکیده
مطالعه‌ی حاضر، در نظر دارد نشان دهد که می‌توان با استفاده از پیشرفت‌های دانش مدیریت مخاطرات و با آمادگی قبلی به‌خصوص در بخش تشخیص و کنترل سریع مخاطرات، آسیب‌های ناشی از این رخدادها را به ممکن رساند. این بررسی از نوع کاربردی بوده و به روش توصیفی و تحلیلی به انجام رسیده است. داده-های موردنیاز از طریق پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته و از 200 نفر از متخصصان حوزه‌ی مدیریت شهری گرحداقلدآوری شد. داده‌های گردآوری‌شده از این طریق با استفاده از آماره‌های توصیفی و استنباطی به کمک نرم‌افزار SPSS ارزیابی اولیه شده و در ادامه با بهره‌مندی از تکنیک اولویت‌بندی مخاطرات و روش تصمیم‌گیری چندمعیاره، عوامل تشدید و تعدیل‌کننده‌ی مخاطرات شهری شناسایی گردید. نتایج نشان داد که 30 مخاطره در شهر مشهد امکان وقوع دارند که از آن میان، آلودگی هوا، آلودگی و کمبود آب شرب و بارندگی و آب‌گرفتگی سطح معابر، به ترتیب با امتیاز 243، 216 و 193 در جایگاه اول تا سوم قرار دارند و با توجه به اینکه این رخدادها ازنظر امکان وقوع و شدت، شرایط کاملاً متفاوتی داشته و در نظام مدیریت مخاطرات شهری در چهار گروه اجتناب، انتقال، کنترل و پذیرش قرار می‌گیرند، برای جلوگیری از بروز و یا تقلیل خسارات ناشی از وقوع آن‌ها، 7 راهکار مختلف پیشنهاد شد. مطابق ارزیابی‌های مالی و اجرایی از میان راهکارهای پیشنهادی، توانمندسازی شهروندان و بهره‌مندی از عوامل و گزینه‌های جایگزین، بالاترین امتیاز را به خود اختصاص دادند.
سیدهادی حسینی،
دوره 10، شماره 40 - ( 4-1399 )
چکیده
طی سالهای اخیر، اختلاط کاربری اراضی و توسعه‌ی ترکیبی به یکی از حوزه‌های مهم پژوهش در مطالعات شهری تبدیل شده است. یکی از مباحث مهم در ارتباط با اختلاط کاربری، چگونگی سنجش آن در مناطق شهری است. با توجه به اینکه در بسیاری از پژوهش‌ها، اختلاط کاربری به‌عنوان یک متغیر مستقل فرض گردیده که بر سایر ابعاد زیست شهری تأثیر می‌گذارد، لذا چگونگی سنجش آن برای دست‌یابی به نتایج قابل‌اعتماد بسیار مهم است، لذا هدف این پژوهش، ارزیابی نتایج روش‌های مختلف در سنجش اختلاط کاربری اراضی در شهر مشهد است. نوع پژوهش، کاربردی و به لحاظ روش‌شناختی دارای رویکردی تحلیلی-تطبیقی است. داده‌ها از طریق بررسی اسنادی کاربری اراضی شهر مشهد گردآوری شده است. از چهار روش فرانک و همکاران، هرفیندال-هریشمن، سیمپسون و آنتروپی شانون برای سنجش اختلاط کاربری اراضی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که چهار روش مورداستفاده در این پژوهش را می‌توان بر اساس نسبت مشابهت در نتایج، در دو دسته طبقه‌بندی نمود؛ روش‌های آنتروپی شانون و فرانک در یک طبقه و روش‌های تنوع سمپسون و هرفیندال– هریشمن نیز در طبقه‌ا‌ی قرار می‌گیرند. بررسی‌ها نشان داد که نوع روش مورداستفاده برای سنجش اختلاط کاربری اراضی می‌تواند بر نتیجه‌ی به‌دست‌آمده تأثیرگذار باشد و بر این اساس، ضروری است که در بررسی اختلاط کاربری اراضی و مخصوصاَ زمانی که قرار است این موضوع به‌عنوان یک متغیر مستقل مهم در پژوهش مورداستفاده قرار گیرد، نوع روش انتخابی باید با دقت و اهتمام بیش‌تری انتخاب گردد و به‌ویژه اینکه در صورت لزوم ضروری است از دو یا چند روش مختلف نسبت به بررسی وضعیت اختلاط کاربری اراضی اقدام نمود. در خصوص اینکه کدام‌یک از روش‌های چهارگانه مورداستفاده در این پژوهش از قابلیت اعتماد بیش‌تری برخوردار هستند، نمی‌توان پاسخی مطمئن ارائه نمود و بر این اساس پیشنهاد میشود که در سنجش اختلاط کاربری، بر اساس ماهیت موضوعی که در حال بررسی است، نسبت به وزندهی به کاربری‌های مختلف بر اساس اهمیت آن اقدام نمود.
فرزانه رزاقیان، محمدرحیم رهنما،
دوره 10، شماره 40 - ( 4-1399 )
چکیده
عدم توجه به استفاده‌ی صحیح منابع در ساختمان‌های بلندمرتبه، به‌عنوان یکی از روش‌های ساخت شهرهای جدید، می‌تواند باعث بروز مشکلات متعددی در آینده‌ی شهرها گردد. لذا این مقاله با هدف ارتقاء سطح کیفیت ساخت‌وساز، کاهش مصرف منابع و اتلاف انرژی در بخش عظیم ساختمان و بلندمرتبههای حوزه‌ی جنوب غرب مشهد سعی دارد با مقایسه‌ی معیارهای طراحی اکولوژیک در محدوده‌ی موردمطالعه، چشم‌انداز تفکر اکولوژیکی را تا حدی در وضع موجود روشن کند. لذا نظریه‌ی شهر اکولوژیک و استاندارد بین‌المللی اکولوژیک HQEبه معنای "کیفیت بالای زیست‌محیطی"، مبنای اساسی تحقیق بوده و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، 14 هدف خرد در قالب چهار گروه "ساخت اکولوژیک"، "مدیریت اکولوژیک"، "آسایش" و "بهداشت" ارزیابی شده و امتیاز نهایی نشان‌دهنده‌ی وضعیت اکولوژیک بنا است. برداشت‌های میدانی، تکمیل پرسشنامه و مصاحبههای صورت‌گرفته با مدیران، ساکنان و گروه مهندسان نشان می‌دهد تقریباً در هیچ‌یک از برجها به اصول طراحی اکولوژیک توجه نشده و موارد اندکی که از استاندارد HQE در این برجها اجرا شده، نه به دلیل وجود تفکر اکولوژیک در ساخت‌وساز که به دلیل ایجاد تمایز با سایر بناها و گران‌تر ساختن هر مترمربع بنا جهت فروش است و فرضیه‌ی تحقیق مبنی بر احتمال عدم وجود تفکر و چشم‌انداز اکولوژیک در ساخت بلندمرتبههای مشهد تأیید میگردد. لذا مهم‌ترین پیشنهادات این مقاله، آشنا ساختن مدیران شهری و سپس برجسازان به اهمیت شهر اکولوژیک و معماری سبز، تصویب قوانین و مقررات طراحی اکولوژیک و اعمال ضابطههای تشویقی در برجهایی است که آیین‌نامه‌ی طراحی اکولوژیک را رعایت نمایند.
