8 نتیجه برای سبزوار.
محمد سلمانی مقدم، ابوالقاسم امیراحمدی، فرزانه کاویان،
دوره 5، شماره 17 - ( 7-1393 )
چکیده
ادغام و گنجاندن مفاهیم کاهش خطر در برنامههای توسعه شهری یکی از مناسبترین راههای افزایش تابآوری جوامع شهری در برابر بلایای طبیعی است. مطالعه‌ی حاضر به بررسی تاثیر برنامهریزی کاربری اراضی بر افزایش تابآوری الگوهای کاربری اراضی شهر سبزوار از جنبههای دسترسی به فضاهای باز، شبکه معابر شهری، سازگاری کاربریها با مکان احداث آنها، وضعیت سازههای ساختمانی و... میپردازد. به منظور بررسی معیارهای فوق اقدام به تهیه‌ی نقشههای شهر سبزوار در محیط GISگردید و سپس با استفاده از قابلیتهای نرم افزار در زمین پردازش و تلفیق لایه‌ها، نقشههای نهایی استخراج گردید. نتایج نشان میدهد در بین نواحی سیزده‌گانه شهر سبزوار ناحیه 3 با 32.23 درصد از بناهای خشتی و چوبی شهر، 56.57 درصد معابر با عرض کمتر از 6 متر و 35.51 درصد از بناهای بالای چهل سال و دسترسی تنها 12.72 درصد از مساحت ناحیه به حریم کمتر از 50 متری فضای باز از تاب آوری کمتری در مقابل زمین لرزه برخوردار است علاوه بر موارد فوق تمرکز بالای کاربری های مقیاس شهری و فراتر فشار مضاعفی را بر ناحیه وارد می‌سازد. با توسعهی شهر به سمت اطراف معیارها از وضعیت بهتری برخوردار می‌شوند و وضعیت معیارها به عنوان نمودی از به کارگیری برنامهریزی کاربری اراضی قابل مشاهده است. به عنوان مثال در ناحیه 13 به عنوان بخشی از توسعهی جدید تنها 4.2 درصد از معابر دارای عرض کمتر از 6 متر هستند. 95 درصد از ساختمان ها دارای اسکلت فلزی بوده و بناهای زیر 10 سال 93 درصد از بناهای این منطقه را تشکیل می‌دهند. این مسئله سبب افزایش تابآوری ناحیه می‌گردد. همچنین توسعهی ناپیوسته‌ی شهر سبزوار در بخشهای شمالی به سمت رسوبات سست نئوژن و سازندهای کواترنری نواحی شمالی شهر بوده با توجه به ویژگیهای این مناطق میتوان گفت توسعهی شهر سبزوار با حرکت در جهت افزایش احتمال خطر توسعه‌ای تاب‌‌آور محسوب نمی‌گردد.
واژگان کلیدی: تابآوری، زمین‌لرزه، برنامهریزی کاربری اراضی، سبزوار.
محمدرضا پورمحمدی، میر ستار صدر موسوی، سعید حسین آبادی،
دوره 6، شماره 22 - ( 12-1394 )
چکیده
امروزه با گسترش پارادایمهایی چون شهر فشرده، رشد هوشمند و نوشهرگرایی، کاربرد اختلاط کاربری زمین شهری- به عنوان یکی از اصول مهم این پارادایمها- در شهرسازی کشورهای پیشرفته گسترش یافته است و محققان مختلف سعی در گسترش ادبیات موضوع و روشهای ارزیابی کاربری زمین بر اساس مفهوم اختلاط کاربری داشتهاند. مفهوم اختلاط کاربری به آن کاربریها و فعالیتهایی اشاره دارد که در یک فضای محدود در ارتباط با هم هستند و بر یکدیگر تأثیر میگذارند. یکی از علایق پژوهشگران حوزهی کاربری اراضی شهری سنجش مناسب میزان اختلاط کاربریها بوده است و سعی شده با استفاده از شاخصهایی درجهی اختلاط و تنوع کاربریها را در سطح بخشهای مختلف یک شهر بسنجند. با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق سعی شده است با استفاده از شاخصهای سنجش اختلاط کاربری (آنتروپی، دسترسی، آماره کانونی) به ارزیابی کاربری اراضی در شهر سبزوار پرداخته شود. نتایج تحقیق نشان میدهد که اعداد به دست آمده از این شاخصها نزدیک به هم است. با ترکیب این چند شاخص، شاخص نهایی به دست آمد که بر اساس آن مشخص شد که تفاوت زیادی بین محلات مختلف از نظر میزان اختلاط کاربریها وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که بین فاصله از مرکز شهر و اختلاط کاربریها همبستگی منفی وجود دارد به صورتی که با دور شدن از مرکز شهر از میزان اختلاط کاربری کاسته میشود. آماره موران نیز نشان داد که بین محلات مختلف از نظر میزان اختلاط کاربری همبستگی فضایی وجود دارد.
شفیعه قدرتی، تکتم روشندل،
دوره 6، شماره 24 - ( 4-1395 )
چکیده
بیتردید پیشنیاز هر گونه توسعه در جوامع مختلف و در ابعاد گوناگون، احساس امنیت افراد است و در این راستا امنیت و احساس امنیتِ اقشار آسیبپذیری چون زنان، اهمیت بیشتری مییابد. بر این اساس، هدف مقاله حاضر، بررسی عوامل تأثیرگذار بر احساس امنیتِ زنانِ 18 تا 65 سالِ مناطق مختلفِ بالا و پایین شهر سبزوار، در فضاهای عمومی و سطح محله میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و مبتنی بر روش پیمایشی است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که از میان عواملی چون ویژگیهای فردی، پایگاه اجتماعی-اقتصادی، تعلق مکانی و البته با تاکید بر مناطق بالا و پایین شهر؛ متغیرهای سن، محل تولد، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات تأثیر معنیداری بر احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی دارند. بدین معنی که زنانِ جوان تر، متولدین در شهرها، زنان متأهل و با تحصیلات بالاتر، در فضاهای عمومی، احساس امنیت بیشتری دارند. عوامل تأثیرگذار بر احساس امنیت زنان در سطح محله، سطح تحصیلات، احساس تعلق مکانی و منطقه ی سکونت زنان هستند. به عبارت دیگر زنان با تحصیلات کمتر، زنانی که احساس تعلق مکانی بیشتری دارند، و زنانی که در محلات قدیمی تر زندگی می کنند، احساس امنیت بیشتری در محله دارند. در نهایت میتوان گفت مناطق شهری، یکی از عوامل مؤثر بر احساس امنیت زنان در سطح محله است و قدمت مناطق شهری مهم ترین ویژگی تأثیرگذار آنها است.
دکتر عباسعلی ولی، حسن برآبادی، ابوالقاسم امیراحمدی،
دوره 7، شماره 25 - ( 7-1395 )
چکیده
یکی از راههای بسیار مهم جهت مبارزه با بیابانزایی، افزایش پوشش گیاهی میباشد. یکی از طرحهایی که میتواند مدیریت یکپارچه منابع آب در اکوسیستم‌ها را تامین نماید و موجبات کاهش اثرات بیابانزایی و افزایش پوشش گیاهی را فراهم آورد، استفاده از آب های نامتعارف به عنوان منبع آب است که از جمله این آب ها، استفاده از پساب تصفیهخانههای فاضلاب شهری می باشد. در این راستا انتخاب صحیح گونههای گیاهی سازگار و مقاوم با شرایط اکوسیستم بیابانی و سازگار با کیفیت پساب بسیار مهم است. هدف از انجام این تحقیق، انتخاب بهترین الگوی کشت مناسب با کیفیت پساب فاضلاب شهری سبزوار جهت طرح احیای مراتع بیابانی حاشیه روستاهای دروک - برآباد شهرستان سبزوار و ارزیابی گونههای گیاهی کشت شده در آن مناطق میباشد. جهت انجام این کار، در ابتدا پساب تصفیه خانه شهر سبزوار نمونهبرداری و مورد آزمایش قرار گرفت. سپس الگوی کشت متناسب با کیفیت پساب با مقایسه خصوصیات کیفی پساب با استانداردهای کیفی کشور اردن تعیین گردید. و در نهایت ارزیابی گونههای شورپسند بیابانی کشت شده در منطقه با مقایسه میزان استقرار گونهها در دو زمان متفاوت و مقایسه درصد تاج پوشش گیاهی گونههای کشت شده در حال حاضر انجام گرفت. نتایج نشان داد که در سبزیجات پخته شده، محصولات علوفه ای و درختان جنگلی و محصولات صنعتی فقط پارامترهای کلیفرم کل و اکسیژن محلول و در چمنزار و پارک(فضای سبز شهری) علاوه بر این دو، پارامترهای مجموع کل مواد جامد معلق، اکسیژن مورد تقاضای شیمیایی و بیوشیمیایی نیز محدود کننده میباشد.همچنین نتایج ارزیابی گونههای کشت شده نشان داد بعد از گذشت چند سال از اجرای طرح آبیاری با پساب، به ترتیب گونههای تاغ، آتریپلکس و قرهداغ بیشترین درصد زنده مانی را داشته است. در مجموع میتوان گفت گونه تاغ در بین گونهها، گونه برتر از نظر زنده مانی میباشد.
علیرضا حمیدیان، اسماعیل نصرآبادی، حسین قدرتی،
دوره 7، شماره 27 - ( 1-1396 )
چکیده
این پژوهش، آثار و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی سد کوچک خاکی روستای کمیز در بخش داورزن شهرستان سبزوار را بررسی می‌کند. احداث این نوع از سدها ضمن جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش انتقال رسوبات به پشت سدهای بزرگ، کاهش خسارات وقوع سیلاب از اهمیت زیادی در تثبیت جمعیت، افزایش درآمد روستاها و تحقق عدالت اجتماعی برخوردار بوده و در ضمن با وضعیت جغرافیایی و اقلیمی ایران نیز سنخیت دارد. بنابراین در این پژوهش، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی سد خاکی کمیز با تاًکید بر رضایتمندی روستائیان بهره‌بردار به عنوان یکی از نمونه‌های این نوع از سدها مورد مطالعه قرار گرفت. روش بررسی پیمایشی است. با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ساده، پاسخ به 34 سؤال 146 پرسش‌نامه کامل و بدون خدشه استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتههای حاصل نشان میدهد که رضایتمندی پاسخ‌گویان از احداث سد در سطح متوسط به بالا است. همچنین رابطه‌ی معنی‌دار و مثبتی بین میزان درآمد، تحصیلات و وسایل نقلیه‌ی پاسخ‌گو با میزان رضایتمندی از احداث سد وجود دارد؛ اما رابطه‌ی معنیداری بین میزان بازده محصول در هکتار و میزان آب مورد استفاده‌ی فرد از سد با رضایتمندی او وجود ندارد. به‌طورکلی این مطالعه نشان می-دهد که ایجاد این سد کوچک که ربع قرن قدمت دارد، مجموعاً اسباب افزایش درآمد و رونق کشاورزی و گسترش سطح زیرکشت آبی اراضی روستا را فراهم آورده است؛ اما نتوانسته در روند مهاجرت روستاییان از روستا تغییر محسوسی ایجاد نماید.
محمد باعقیده، الهه عسگری، عبدالرضا کاشکی،
دوره 8، شماره 29 - ( 7-1396 )
چکیده
مطالعه‌ی اثرات تغییر اقلیم بر محصولات کشاورزی و شاخصهای آگروکلیمایی میتواند موجب بهبود و توسعهی راهبردهای مدیریتی در ارتباط با نیازهای مهم کشاورزی در دهه‌های آینده باشد و زمینه‌ساز اتخاذ روشهای سازگاری و کاهش اثرات سوء تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی گردد. هدف این مطالعه، بررسی پیامدهای تغییر اقلیم بر ساختار و روند پارامترهای آب و هوایی مؤثر بر تولید پسته (رقم کله‌قوچی) بر اساس رویکرد جدید در گزارش IPCC-AR5 در شهرستان سبزوار است. جهت انجام این پژوهش ابتدا برمبنای داده‌های اقلیمی مشاهداتی در دوره‌ی 2005-1976 نیازهای حرارتی پسته بر اساس شاخص وینکلر محاسبه و سپس 24 شاخص دما و بارش و روند هریک از آنها با استفاده از آزمون من‌کندال و شیب سن استخراج گردید. درنهایت، نیاز آبی برای هریک از مراحل فنولوژی محصول برآورد شد. در ادامه با ریزمقیاس‌گردانی داده‌های خروجی مدل CanESM2 به کمک نرم‌افزار SDSM پارامترهای اقلیمی تحت سناریوهای (RCP2.6,RCP4.5,RCP8.5) در دوره‌ی 2040-2011 شبیه‌سازی شد. نتایج بررسی شاخصهای دمایی و بارشی برای دوره‌ی مشاهداتی بیانگر این بود که میانگین دمای فصل رشد 0/6 درجهی سانتی‌گراد در دهه، دارای روند افزایشی است. خروجی شاخصهای بارشی نشان از کاهش قابل ملاحظه‌ی این پارامترها در طول مراحل سوم، چهارم و پنجم (مراحل رسیدن میوه) دارد. یافته‌ها برای دوره‌ی آتی نشان داد که متوسط دما برای سناریوهایRCP2.6 ،RCP4.5 و RCP8.5 در فصل رشد در محدوده‌ی 0/6 تا 0/8 درجهی سانتی‌گراد دارای روند افزایشی خواهد بود که این امر سبب تسریع در گلدهی و رسیدگی زودتر محصول نسبت به دوره‌ی مشاهداتی می‌گردد. بارش در همه‌ی سناریوها در طول مرحله‌ی سوم، چهارم و پنجم فنولوژی نسبت به دوره‌ی پایه کاهش یافته است. با توجه به افزایش دما و کاهش بارش در طول مراحل رشد، نیاز آبی محصول (ETC) باید از طریق آبیاری بیش‌تر جبران گردد.
جواد جمال آبادی، مهدی زنگنه، فرشید روحی، زهرا حبیب زاده،
دوره 8، شماره 31 - ( 1-1397 )
چکیده
امروزه مسکن به‌عنوان یکی از بخشهای مهم اقتصادی و اجتماعی در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور موردتوجه واقع شده است. ازآنجایی‌که مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان و ازجمله مهم‌ترین کاربری‌های شهری به شمار می‌آید، شکل مناسب و مطلوب مسکن به‌نوبه‌ی خود نقشی تعیین‌کننده در تأمین این نیازها بر عهده دارد و از طرفی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در میزان رضایتمندی فرد از سکونت در یک محله و نوع زندگی خویش، مسکن و شرایط محیطی آن محله است و زندگی در شرایط مسکونی نابهنجار(چه به لحاظ کیفیت و چه به لحاظ کمیت مسکن) سلامت جسمی و روانی ساکنین را بسیار متزلزل و نابسامان می‌سازد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مطلوبیت مسکن از دیدگاه ساکنان شهرک اندیشه‌ی شهر سبزوار انجام گرفته است. روش تحقیق از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی و از حیث هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به‌صورت اسنادی و میدانی و بعد از طراحی پرسش‌نامه و محاسبه‌ی جامعه‌ی آماری که ساکنین شهرک اندیشه‌ی شهر سبزوار هستند، از طریق فرمول کوکران تعداد 400 پرسش‌نامه پیش‌بینی شده و از طریق پیمایش میدانی به‌صورت تصادفی تکمیل گردیدند. در این تحقیق، تعداد 36 گویه در قالب 5 شاخص اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، کالبدی، کیفیت مسکن، جهت بررسی دیدگاه ساکنان در رابطه با مطلوبیت مساکن به کار گرفته شده است. روایی پرسش‌نامه‌ی مورداستفاده با آزمون آلفای کرونباخ، 723/0 مورد تأیید قرار گرفته است. برای تحلیل ارتباط بین متغیرها از روش اسپیرمن، آزمون کای اسکوئر و t تک نمونه و آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که ساکنین در شهرک اندیشه، کیفیت محیط مسکونی‌شان را نسبتاً رضایت‌بخش دانستند، اما شاخص محیطی- کالبدی از دیدگاه ساکنان در پایین‌ترین رتبه قرار گرفته است.
عباسعلی ولی، حسن برآبادی، ابوالقاسم امیراحمدی،
دوره 8، شماره 32 - ( 4-1397 )
چکیده
یکی از طرحهایی که میتواند مدیریت یکپارچه‌ی منابع آب در اکوسیستم‌ها را تأمین نماید و موجبات کاهش اثرات بیابانزایی را فراهم آورد، استفاده از آب‌های نامتعارف (پساب فاضلاب شهری) است. در این راستا، بررسی اثرات پساب شهری روی خصوصیات خاک بسیار مهم است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تأثیر پساب تصفیه‌خانه‌ی شهری سبزوار روی خصوصیات خاک منطقه‌ی بوته‌کاری شده با آن است. جهت انجام این کار، کل منطقه به‌صورت سیستماتیک به دوازده بخش تقسیم و درون هر بخش، نمونهبرداری به‌صورت تصادفی انجام گرفت. همچنین به‌صورت هم‌زمان از مناطق شاهد هم‌جوار با هر بخش جهت مقایسات نیز نمونهبرداری خاک انجام گرفت. نتایج خصوصیات شیمیایی خاک نشان داد که میزان کلسیم، منزیم، اسیدیته و درصد مواد خنثی‌شونده بدون تغییرات معنی‌دار و میزان شوری، سدیم، کلر و نسبت جذب سدیم، کاهش معنیداری را نسبت به منطقه‌ی شاهد نشان داد. همچنین نتایج مربوط به حاصلخیزی خاک، نشان‌دهنده‌ی افزایش معنی‌دار کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل‌جذب در منطقه‌ی احیاشده نسبت به منطقه‌ی شاهد است. درمجموع، طرح بوته‌کاری با پساب در منطقه‌ی موردمطالعه ازنظر تغییرات خصوصیات خاک اثرات مثبتی را نشان داده است و درنهایت گونه‌ی تاغ نسبت به آتریپلکس و قرهداغ از نظر بهبود شرایط خاک، مناسب‌تر ارزیابی گردید.
