عیسی پیری، مینا شیرمحمدی،
دوره 6، شماره 24 - ( دوره ششم، شماره بيستم و چهارم، تابستان 1395 )
چکیده
با سیطره معرفت شناسی کانتی و عقلانیت ابزاری در علوم اجتماعی و جغرافیای انسانی، تفسیر فضا بر بنیانهای مفهومی فیزیک جدید استوار شده است که عمدتاً مترادف با تجربه حسی و کالبدی و مکانِ استقرار سرمایه و بازتولید آن می باشد بنابراین از لحاظ تحلیلی بر اصول هندسه اقلیدسی تاکید دارند. این مقاله به دنبال طرح الگوی نااقلیدسی در برنامه ریزی شهری با توجه به مفاهیم بنیادین برنامه ریزی از جمله فضا و زمان است. این الگو مترتب بر نوع متفاوتی از مفهوم فضا است بنابراین ابتدا تحول هستی شناختی مفهوم فضا را بازنمایی کرده و ویژگیهای الگوی نااقلیدسی برنامه ریزی شهری را بر شمرده ایم. منظور از تحول هستی شناختی فضا، آشفتگی معرفت شناختی ناشی از دگرگونی عملکردی و آشکار شدن زوایای دیگری از وجود و ماهیت فضا است. بر خلاف گذشته هر شهروندی به طور همزمان در میان تار و پودی از فضاهای چند سطحی در مقیاس های عملکردی متفاوت همانند جهانی، منطقه ای، بین المللی و ملی و محلی به تجربه شهری می پردازد. هندسه اقلیدسی به بحث درباره سازمان یابی اشیا در فضای فیزیکی می پردازد در حالیکه الگوی نا اقلیدسی در برنامه ریزی بر فروپاشی نظم جهان اقلیدسی، هستی های پایدار و فروض متعارف اشاره می کند که بر درک ما از جهان طی دو سده گذشته سلطه داشته اند. الگوی نااقلیدسی در برنامه ریزی شهری به شدت هنجاری و مبتنی بر ارزشهاست. بنابراین معطوف الگویی غیر مهندسی از برنامه ریزی شهری است که تصمیم سازی و طرح های شهری را با دخالت و مشارکت اجتماعات محلی و شهروندان پیش می برد. در این فرایند الگوی سلسله مراتبی و از بالا به پایین که همراه و موازی با الگوی اقلیدسی برنامه ریزی است جای خود را به الگوی شبکه ای و از پایین به بالا می دهد.
مینا شیرمحمدی، عیسی پیری، ابوالفضل مشکینی، محسن کلانتری،
دوره 11، شماره 44 - ( دوره یازدهم، شماره چهل و چهارم، تابستان 1400 )
چکیده
الگوی تابآوری بر قابلیت‌ها و شیوه‌های برخورد مردم و جوامع با بحران‌ها و بلایا تأکید دارد. این تحقیق با هدف تبیین تابآوری شهر با استفاده از داده‌ها به بررسی الگویی مناسب جهت مقابله با بلایای بیولوژیکی، بیماری‌های واگیردار و کووید 19 پرداخته است. از نظر هدف این تحقیق، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی و تحلیلی است. با استفاده از روش پرسشنامه‌ای و مصاحبه، داده‌ها شناسایی و دستهبندی شدند و درنهایت، پس از انجام فرآیند تحلیل تم با روش گرندد تئوری، درنهایت 40 تم اصلی به دست آمد. پژوهشگران تمهای استخراج‌شده را در قالب 12 مفهوم کلی و 40 زیرمجموعه نامگذاری نمودند. شاخص‌های کالبدی-محیطی، زیرساخت بهداشتی، مدیریتی، شرایط فرهنگی و اجتماعی، نهادی، اقتصادی، اطلاعات مردم، ارزش‌آفرینی اجتماعی، عملکرد پیشگیرانه، افزایش سلامت جامعه و تسهیل خدمات‌رسانی بهداشتی شاخص‌های به کار رفته در این تحقیق جهت تحلیل عاملی انتخاب شدند. روابط متغیرهای به کار رفته در این تحقیق، در مدل پارادایمی و مفهومی تحقیق نشان داده شده است و دادههای گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار 22 spss و لیزرل 8.8 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، رابطهی بین فرهنگی-اجتماعی و تابآوری (88/0) دارای بیش‌ترین تأثیر است و کم‌ترین رابطه مربوط به رابطهی بین مدیریتی و فرهنگی-اجتماعی (41/0) است. با توجه به خروجی لیزرل مقدار X2 محاسبه‌شده برابر با 34/1105 است که نسبت به درجهی آزادی 731 عدد 51/1 به دست می‌آید و کم‌تر از 3 است. پایین بودن این شاخص، نشان‌دهندهی تفاوت اندک میان مدل مفهومی با دادههای مشاهده‌شدهی تحقیق است. مقدار RMSEA، 037/0 و کم‌تر از 08/0 است و نشان می‌دهد میانگین مجذور خطاهای مدل مناسب است. همچنین بر اساس روابط تحقیق، رابطهی مثبت و معنادار بین متغیرهای تحقیق، تابآوری شهر را نشان میدهند و مابین ابعاد الگوی تابآوری برای مقابله با بیماری کووید 19 ارتباط معناداری وجود دارد.
