مهدی سقایی، زهره جوانبخت قهفرخی ، عزت الله مافی ،
دوره 2، شماره 8 - ( سال دوم، شماره‌ي هشتم، تابستان 1391 )
چکیده
گردشگری خرید از جمله گونه‌های گردشگری است که به‌خصوص در الگو فضایی گردشگری شهری در توسعه مقاصد و اقتصاد گردشگری جایگاه با اهمیتی را دارا می‌باشد. به‌گونه‌ای که در جریان گردشگری به‌خصوص در نواحی شهری مراکز خرید جزو لاینفک اقتصاد گردشگری محسوب می‌شوند. این‌گونه از گردشگری در ارتباط تنگاتنگی که با مراکز خرید مدرن دارد یکی از گونه‌های گردگرشگری در سفرهای چند منظوره به کلانشهر مشهد می‌باشد که در چارچوب روش تحلیلی و توصیفی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه با استفاده از مطالعات میدانی و پرسشنامه محقق ساخت با حجم نمونه 300 نفر، عرضه و تقاضای گردشگری خرید مورد بررسی قرار گرفته و در جهت ترسیم الگوی استقرار مراکز خرید به عنوان جاذبه‌ی اصلی این‌گونه از گردشگری از مدل مسافت استاندارد و مدل برآورد جذابیت استفاده شده است. نتایج به دست آمده در مقایسه‌ی تطبیقی با مدل آشورث و تون بریج منتهی به ارائه‌ی یک مدل از الگوی استقرار مراکز خرید در ارتباط با بخش‌های تجارت گردشگری (TBD) در کلانشهر مشهد گردیده است. نتایج به دست آمده از این مطالعات ضمن تشریح متن فضایی گردشگری خرید؛ نشان‌دهنده‌ی شکل‌گیری بخش‌های تجارت گردشگری در سه پراکنش فضایی مراکز خرید در اطراف حرم، غرب مشهد و میدان شریعتی و خیابان احمدآباد می‌باشد که در ارتباط با راه‌ها و وسایل دسترسی به ایفای نقش خود در رابطه با گردشگری خرید در کلانشهر مشهد می‌پردازند، به‌گونه‌ای که در چارچوب بخش‌بندی بازار تقاضای گردشگری در سه گونه زائر سنتی، زائر ـ گردشگری و گردشگری مذهبی به عنوان جاذبه اصلی متن فضایی گردشگری خرید را تولید می‌کنند.
زهره جوانبخت قهفرخی، عباس سعیدی، فرهاد عزیزپور، جمیله توکلی نیا،
دوره 8، شماره 32 - ( دوره هشتم، شماره سي و دوم، تابستان 1397 )
چکیده
بررسی پیوندهای روستایی-شهری در هر مکان، نیازمند تحلیل جریان‌هایی است که در پیوند مابین سکونتگاه‌های شهری و روستایی وجود دارد. چنین پیوندهایی تحت عنوان «فضای جریان‌ها» در چارچوب رویکردی شبکه‌ای تبلور یافته و دربرگیرنده‌ی جریان‌هایی از جابه‌جایی سرمایه، افراد، کالا، اطلاعات، نوآوری، فناوری و مانند آن است. این جریان‌ها روندی را شامل می‌شوند که در شرایط مناسب می‌توانند موجب همبستگی و پیوندهای روستایی-شهری باشند که نه‌تنها به برپایی شبکه‌های فضایی منتهی گردیده، بلکه زمینه‌ی شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی را نیز فراهم می‌نمایند. این جریان‌ها دارای اجزاء و اثربخشی چندگانه بوده، به‌صورت پیوندهای فضایی متفاوتی بروز می‌یابند؛ ازاین‌رو مستلزم سیاست‌گذاری‌های مناسب و خاص خود هستند. ازآنجاکه تقویت پیوندهای روستایی-شهری با هدف توسعه‌ی اقتصادی و کاهش فقر، بـه شرایط جغرافیایی، اجتماعی-اقتصادی و اکولوژیکی محلی و منطقه‌ای بستگی شدید دارد. در راستای مباحث مطرح‌شده، این مقاله در چارچوب نظریه‌ی پویش ساختاری-کارکردی و در چارچوب روش تحلیلی-توصیفی به بررسی جریان‌های فضایی در نواحی مرزی در استان گلستان با نمونه‌ی موردی شهرستان گمیشان می‌پردازد. جامعه‌ی آماری این تحقیق شامل 29 روستای مرزی واقع در محدوده‌ی شهرستان گمیشان بوده که تمامی این روستاها موردبررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد جریان‌های فضایی با توسعه‌ی روستایی-شهری ناحیه‌ی گمیشان رابطه داشته است. بااین‌وجود، تأثیرگذاری برخی جریان فضایی در ناحیه‌ی گمیشان در حد صفر است.
