فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک

پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم، به‌ویژه در اثر افزایش گازهای گلخانه‌ای طی سال‌های اخیر مشکلات زیادی را همراه داشته که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم بخش‌های مختلف جامعه را تحت تأثیر قرار داده است. یکی از مهم‌ترین این پیامدها افزایش وقوع بلایای جوّی- اقلیمی نظیر سیل، خشک‌سالی، چرخندهای حارّه‌ای، بالا آمدن سطح آب دریا، توفان گردوغبار و ... است که شایع‌ترین آن‌ها در ایران وقوع سیل و خشک‌سالی است. در این مطالعه، سعی شده با استفاده از خروجی­های مدل­‌های GCM (دو مدل hadCM3 و ECHAM4) و ریزگردانی آن‌ها به کمک مدل آماریLARS–WG، داده­‌های بارش برای دوره‌ی آتی و به مدت 20 سال طی دوره‌ی2030 -2011  تولید گردد. سپس با استفاده از این داده‌­ها، وضعیت خشک‌سالی حوضه‌ی آبخیز گرگان­رود- قره‌سو به کمک شاخص­‌های خشک‌سالی (SPI،PN، ZSI) طی این دوره‌ موردبررسی و ارزیابی قرار گیرد. هم‌چنین خشک‌سالی‌های دوره‌ی پایه به مدت 20 سال (1989- 2008) با استفاده از شاخص­‌های مذکور ارزیابی و فراوانی خشک‌سالی‌ها و شدت آن‌ها با دوره‌ی آتی مقایسه شود. نتایج حاصل از این پژوهش، ضمن تأیید هم‌خوانی این شاخص‌­ها جهت بررسی وضعیت خشک‌سالی، نشان­‌دهنده­ی آن است که طی سال‌­های آینده شرایط خشک‌سالی دارای افزایش نسبی، نسبت به دوره‌ی پایه است که این مسئله، وقوع تغییر اقلیم در منطقه را تأیید می‌کند؛ از طرفی الگوی زمانی بارندگی تغییر یافته و با کاهش بارندگی­‌ها در فصل زمستان می‌­تواند مشکلاتی را در دوره‌­های آتی کم‌آبی و کاهش ذخیره­‌ی آب و تشدید خشک‌سالی را به وجود آورد.