11 نتیجه برای موضوع مقاله: مديريت شهري
شفیعه قدرتی، تکتم روشندل،
دوره 6، شماره 24 - ( 4-1395 )
چکیده
بیتردید پیشنیاز هر گونه توسعه در جوامع مختلف و در ابعاد گوناگون، احساس امنیت افراد است و در این راستا امنیت و احساس امنیتِ اقشار آسیبپذیری چون زنان، اهمیت بیشتری مییابد. بر این اساس، هدف مقاله حاضر، بررسی عوامل تأثیرگذار بر احساس امنیتِ زنانِ 18 تا 65 سالِ مناطق مختلفِ بالا و پایین شهر سبزوار، در فضاهای عمومی و سطح محله میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و مبتنی بر روش پیمایشی است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که از میان عواملی چون ویژگیهای فردی، پایگاه اجتماعی-اقتصادی، تعلق مکانی و البته با تاکید بر مناطق بالا و پایین شهر؛ متغیرهای سن، محل تولد، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات تأثیر معنیداری بر احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی دارند. بدین معنی که زنانِ جوان تر، متولدین در شهرها، زنان متأهل و با تحصیلات بالاتر، در فضاهای عمومی، احساس امنیت بیشتری دارند. عوامل تأثیرگذار بر احساس امنیت زنان در سطح محله، سطح تحصیلات، احساس تعلق مکانی و منطقه ی سکونت زنان هستند. به عبارت دیگر زنان با تحصیلات کمتر، زنانی که احساس تعلق مکانی بیشتری دارند، و زنانی که در محلات قدیمی تر زندگی می کنند، احساس امنیت بیشتری در محله دارند. در نهایت میتوان گفت مناطق شهری، یکی از عوامل مؤثر بر احساس امنیت زنان در سطح محله است و قدمت مناطق شهری مهم ترین ویژگی تأثیرگذار آنها است.
احمد یزدانیان، هاشم داداش پور،
دوره 7، شماره 26 - ( 10-1395 )
چکیده
مفهوم فضا به‌واسطه‌ی حضور افراد و از خلال روابط اجتماعی آنها شکل می‌گیرد. حضور افراد در فضا می‌تواند باعث به جریان افتادن حیات شهری گردد. در نوشتارِ حاضر با در نظر گرفتنِ فضا به‌عنوان یک مسئله، تلاش شده مفاهیمی چون آگاهی، طرد و شمول، مقاومت و قدرت که به دنبالِ حضور افراد در فضا و به‌واسطه‌ی فضا شکل می‌گیرند، مورد تحلیل قرارگرفته و درنهایت هر کدام در نسبتِ با فضا صورت‌بندی گردند. وجه اشتراکِ مفاهیمِ مذکور، مفهومِ فضا بوده و هر کدام در رابطه با مفهومِ فضاست که فهمیده می‌شوند. به بیانی دیگر نوشتارِ پیش رو، به دنبال این است نشان دهد چگونه فضا می‌تواند باعثِ تحققِ بالقوگی‌های فردی و عینیتِ یافتنِ هریک از مفاهیمِ مذکور گردد؟ فضا به چه شیوه‌هایی می‌تواند زمینه‌ی کنشگری و عاملیت فردی و گروهی، مقاومت و شکل‌گیری قدرت، طرد و شمول و شکل‌گیری آگاهی فضایی را فراهم آورد یا متقابلاً محدود کند؟ در راستای پاسخ به سؤالات مطرح‌شده، نوشتار حاضر در قسمت روش‌شناسی با تأکید بر این‌که روش، نظریه و واقعیتِ فضایی درهم‌تنیده‌اند، ابتدا در مقامِ مقدمه و طرح مسئله در مورد فضای عمومی و فضا بحث می‌کند و پرسشِ ذهنی و دغدغهی نوشتار را مطرح می‌کند. سپس در ادامه، زیرِ عنوانِ نگاهِ نظری به مسئله‌ی حضور افراد در فضا، مقوله‌های تولید و بازتولید فضای شهری و چگونگی ارتباط متقابل آن با مناسبات قدرت در فضای شهری؛ زمان، تجربه، خودآگاهی فضایی و حضور و مقاومتِ سوژه در فضا به تفصیل بیان و بحث می‌شوند. در همین راستا و متناسب با نگاهِ نظریِ متن، در ادامه‌ی نوشتارِ پیش رو سعی دارد با حفظِ استقلالِ فکری و اتکا به منطقِ حضوریِ گروه‌های مختلف، مفهومِ عاملیت را در چارچوبِ فکریِ نام‌برده صورت‌بندی کند و در این دستگاهِ نظری به فضا بنگرد و مفهومِ حضور را مورد تحلیل قرار دهد.
حسین رحیمی،
دوره 7، شماره 27 - ( 1-1396 )
چکیده
شهر سبزوار در گذشته‌ای نه‌چندان دور منبع تأمین آب کشاورزی و شرب شهری از قنات‌ها حاصل می‌شده است.. در محدوده شهر سبزوار 12 رشته قنات وجود دارد که از این تعداد 10 رشته در بافت مرکزی شهر قرارگرفته است. در چند دهه اخیر با گسترش شهرنشینی، حفر چاه‌های عمیق جهت تأمین آب شرب و تداوم خشک‌سالی‌ها به‌مرور زمان اکثر این قنات‌ها خشک و بایر شده اند. دردهه 1370 شهر سبزوار با توسعه بی‌رویه شهرنشینی مواجه می‌شود، در این زمان شرکت آب و فاضلاب با ایجاد سیستم شبکه فاضلاب برخی از این قنات‌ها را مسدود و از طرفی برخی از ساکنین از این مجاری قنات‌ها بجای شبکه فاضلاب استفاده کردند. با توجه به عمق قنات‌ها و جنس زمین در برخی از مناطق شهر که غیرقابل نفوذ است، آب در لایه‌های زیرین تجمع یافته و منجر به بالا آمدن سطح آب از 18 متر در دهه 1350 به 4 متر در حال حاضر شده است. در این پژوهش، خطر نشست زمین در شهر سبزوار مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی 50000 :1، موقعیت رشته و میل قنات‌ها شناسایی گردیده است، سپس با استفاده از نقشه طرح جامع شهر سبزوار با مقیاس 1:10000 مصوبه سال 1389 به بررسی کاربری‌های موجود در سطح شهر و انطباق آن با نقشه مسیر قنات‌ها پرداخته و نهایتاً با استفاده از نرم‌افزار ArcGISلایه‌های هر کاربری با یک حریم 15 متر در مسیر قنات‌ها ترسیم و نقشه پهنه‌بندی خطر قنات‌ها تهیه گردیده است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد 85 درصد از بافت مرکزی شهر در معرض خطر ریزش قنات‌ها قرار دارد. در این رابطه، بیشترین کاربری در معرض خطر کاربری مسکونی با 7/54 درصد و سپس کاربری ارتباطی با 25 درصد در مسیر خطر مستقیم نشست قنات‌ها واقع شده‌اند، استفاده از این کاربری‌ها تقریبا 24 ساعته میباشد که بر میزان و شدت خطر می‌افزاید.
سعید امانپور، مسعود صفایی پور، سعید ملکی، هادی علیزاده،
دوره 7، شماره 28 - ( 4-1396 )
چکیده
نمود پذیرش تغییر در رفتار سازمانی در سطح هدایت گرایانه ی آن، گذار از مدیریت به سمت رهبری می باشد. دراین بین، رهبری استراتژیک توانمندی هدایت گران را در چشم اندازسازی توسعه ی استراتژیک و ارتباطات دوسویه و چندسویه با محوریت دانش با محیط درون و بیرون سازمان مدنظر قرار می دهد. در مطالعه ی حاضر با رویکرد کاربردی در هدف شناسی و رویکرد «توصیفی-تحلیلی» در بخش روش شناسی؛ به تحلیل و شناسایی پیشران های رهبری استراتژیک در فرآیند مدیریت شهری کلان شهر اصفهان پرداخته شده است. سؤال های پژوهش این است که اولاً پیشران های تبیین کننده ی رهبری استراتژیک در مدیریت شهری کلان شهر اصفهان کدام اند؟ دوماً آیا پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری برای تبیین رهبری استراتژیک در مدیریت شهری کلان شهر اصفهان می باشند؟ در این راستا از روش اسنادی - مصاحبه ای برای تدوین و شناسایی پیشران های عملیاتی پژوهش و از روش پیمایشی به صورت ابزار پرسش نامه ای برای جمع آوری داده های تحلیلی پژوهش استفاده شده است. جامعه ی نمونه 60 نفر از اساتید دانشگاه و کارشناسان و مسئولان اجرایی شهرداری و سازمان راه و شهرسازی کلان شهر اصفهان است. ابزار تحلیلی پژوهش، نرم افزار مدل سازی معادلات ساختاری (AMOS) می باشد. نتایج مطالعه در وهله ی اول منجر به شناسایی سه پیشران اصلی تبیین کننده ی رهبری استراتژیک؛ یعنی تحولات دانش مبنا با روایی ترکیبی (CA) 87/0، تحولات ارتباط مبنا با 89/0 و تحولات توانمندگرا با 88/0 در عرصه ی مدیریت شهری کلان شهر اصفهان شد. در وهله ی دوم نتایج به دست آمده نشان داد که پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری بر اساس رگرسیون وزن دار (WR) در قالب مدل معادلات ساختاری می باشند.
احمد یزدانیان، مجتبی رفیعیان، هاشم داداش‌پور،
دوره 8، شماره 29 - ( 7-1396 )
چکیده
فضاهای شهری به‌عنوان عرصه‌ی امکان و عاملیت و بستر کارکردهای اجتماعی در شهر محسوب می‌گردند. در این معنا فضا همواره واجد بالقوگی‌هایی است که می‌تواند به‌واسطه‌ی حضور افراد در آن فعلیت بیاید. فضاهای عمومی ازجمله پارک‌ها می‌توانند در مقامِ قلمروهای فراغت، افراد را از الزام‌هایی که در جریان روزمرگی وجود دارد، رها کرده یا حداقل برای مدت‌زمان کوتاه از جریانِ زمانی غالب در زندگی بیرون بکشد. البته که پیش‌نیازِ خروج از الزام‌های نام‌برده، نیازمند تغییر در آن منطقی است که زندگی روزمره‌ی ما را پیش می‌برد. در این معنا فضای پارک دانشجو به‌عنوان زمینه‌ای برای افراد تلقی می‌گردد که علاوه بر تفاوتِ فضایی آن، ازنظر ضرب‌آهنگ و جریانِ زمانی نیز از سایر فضاها متفاوت است. در پژوهش پیش رو در جای‌جای متن که سخن از فضا به میان می‌آید، مقصود «فضا به‌مثابه برساخته‌ای اجتماعی» است؛ بدین معنا که فضا صرفاً در معنای کالبدی آن مقصودِ پژوهش نیست؛ چراکه اگر فضا را چنین یک‌جانبه بفهمیم، نمی‌توانیم حضور را به‌عنوان عاملی برسازنده و برهم‌زننده در ارتباط با فضای موردمطالعه مفهوم‌پردازی و صورت‌بندی کنیم. پژوهشِ حاضر با بهره‌گیری از روش‌شناسی کیفی تلاش می‌کند شاخصهای مؤثر بر ترجیحاتِ حضوری افراد را در فضای پارک دانشجو به‌واسطه‌ی مراجعه به میدان و مصاحبه با گروه‌های حاضر در فضا شناسایی و تحلیل کند. جریانِ مصاحبه‌های میدانی در حد 39 نفر به اشباع و کفایت نظری رسید. درنهایت، پس از شناسایی 21 شاخص ازجمله ضرب‌آهنگ فضایی، خاصیت نگه‌دارندگی، آگاهی فضایی و حضور کنش‌مند و خاصیت ناپدیداری فضا به تحلیل آنها و چگونگی تأثیرگذاری‌شان بر حضور افراد در پارک پرداخته شده است.
محمود آروین، حسین فرهادی خواه، احمد پوراحمد،
دوره 8، شماره 29 - ( 7-1396 )
چکیده
امروزه مشارکت یکی از مفاهیم عمده و اصلی توسعه‌ی پایدار به شمار می‌رود. یکی از جنبه‌های مشارکت، مشارکت شهروندان در امور شهری است که هرچه مردم جامعه مشارکت بیشتری در امور شهر داشته باشند، امکان کسب موفقیت بیش‌تر فراهم می‌شود، تهیه و اجرای طرح‌های شهری راحت انجام می‌گردد و سطح زیست به دنبال آن بهبود مییابد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر شاخصهای زمینه‌ساز مشارکت ساکنان منطقه‌ی 9 شهر تهران در امور شهری است. پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی و ازنظر گردآوری داده‌ها جز پژوهش‌های توصیفی- پیمایشی و مدل معادلات ساختاری برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. با استفاده از مرور ادبیات تحقیق پرسشنامهای با 8 متغیر(آگاهی اجتماعی، تعامل اجتماعی، اعتماد اجتماعی، همبستگی اجتماعی، مشارکت عملی، نگرش به مشارکت، رضایتمندی، دل‌بستگی به مکان) و تعداد 57 سؤال تدوین شد. جامعه‌ی آماری ساکنان منطقه‌ی 9 شهر تهران با 158425 نفر است که با فرمول کوکران حجم نمونه 384 به‌دست آمده است. به‌منظور تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS21 و smart- PLS3 استفاده گردید. نتایج بیانگر این است که متغیرهای تعامل اجتماعی، همبستگی اجتماعی، اعتماد اجتماعی و آگاهی اجتماعی از حوزه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی بر نگرش به مشارکت تأثیر معناداری دارند. متغیر رضایتمندی بر دل‌بستگی به مکان اثر دارد و دل‌بستگی به مکان بر نگرش به مشارکت و مشارکت عملی تأثیر مثبتی دارد. به‌طورکلی بحث مشارکت شهروندان در امور شهری در منطقه‌ی 9 هم‌زمان از ویژگیهای اجتماعی، مکانی و فردی تأثیر می‌پذیرد.
امنه نیازی، حسین قدرتی، شفیعه قدرتی،
دوره 10، شماره 37 - ( 7-1398 )
چکیده
ایجاد فضای شهری به‌گونه‌ای که تمامی اقشار جامعه بتوانند از امکانات آن بهره‌مند شوند، زمینه‌ی مشارکت و فعالیت اجتماعی را برای افراد جامعه فراهم و از انزوای اجتماعی آنها جلوگیری می‌کند. این پژوهش به دنبال بررسی وضعیت دسترسی توانیابان به فضای شهری و تأثیر آن بر فعالیت داوطلبانهی آنها در شهر مشهد است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی-کمی و ابزار جمع‌آوری داده، مصاحبه‌های عمیق فردی و پرسش‌نامه محقق‌ساخته بر اساس نظریات، تحقیقات پیشین و مقولات مستخرج از بخش کیفی است. دامنهی سنی افراد نمونه 15 تا 40 سال است و انتخاب نمونه در بخش کیفی به روش گلوله برفی و مصاحبه با 15 نفر از توانیابان و در بخش کمی، یک تمام‌شماری از اعضای واجد شرایط سنی مجتمع آموزشی نیکوکاری توانیابان شهر مشهد در سال 1397-98 صورت گرفته است. تعداد پاسخ‌گویان در این مرحله 137 نفر است. مفاهیم و مقولات استخراج‌شده از بخش کیفی، مبین فشاری است که توانیابان برای حضور در شهر مشهد و انجام امور شخصی و اداری‌شان متحمل می‌شوند. توانیابان برای حضور در بخش‌های مختلف شهر مانند بانک‌ها، ادارات، پارک‌ها، پیاده‌رو‌ها، وسایل حمل‌و‌نقل، مکان‌های آموزشی و... دچار مشکل دسترسی هستند؛ بنابراین از بخش کیفیِ تحقیق، با هدف بررسی دسترسی توانیابان به یک محیط بدون مانع در فضای شهری، متغیرهای میزان دسترسی در محیط‌های کاری، سیستم حمل‌و‌نقل عمومی، فضای اداری، سازمانی و عمومی، معابر عمومی، مراکز آموزشی و محل سکونت را برای بررسی آماری در بخش کمی استخراج کردیم. نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان می‌دهد که سطح دسترسی توانیابان به فضای شهری بر میزان دسترسی آنها به فعالیت‌های داوطلبانه تأثیرگذار است. نتایج نشان‌دهندهی این است که هرچه میزان دسترسی آنها به فضای شهری مشهد و سیستم حمل‌و‌نقل عمومی افزایش یابد، دسترسی آنها به فعالیت داوطلبانه نیز افزایش مییابد، اما توزیع فراوانی پاسخ‌ها نشان می‌دهد 70 درصد پاسخ‌گویان، وضعیت دسترسی به فضای شهری را متوسط رو به پایین ارزیابی کرده‌اند.
رستم صابری‌فر،
دوره 10، شماره 39 - ( 1-1399 )
چکیده
مطالعه‌ی حاضر، در نظر دارد نشان دهد که میتوان با استفاده از پیشرفت‌های دانش مدیریت مخاطرات و با آمادگی قبلی به‌خصوص در بخش تشخیص و کنترل سریع مخاطرات، آسیب‌های ناشی از این رخدادها را به ممکن رساند. این بررسی از نوع کاربردی بوده و به روش توصیفی و تحلیلی به انجام رسیده است. داده-های موردنیاز از طریق پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته و از 200 نفر از متخصصان حوزه‌ی مدیریت شهری گرحداقلدآوری شد. دادههای گردآوری‌شده از این طریق با استفاده از آماره‌های توصیفی و استنباطی به کمک نرم‌افزار SPSS ارزیابی اولیه شده و در ادامه با بهره‌مندی از تکنیک اولویت‌بندی مخاطرات و روش تصمیم‌گیری چندمعیاره، عوامل تشدید و تعدیل‌کننده‌ی مخاطرات شهری شناسایی گردید. نتایج نشان داد که 30 مخاطره در شهر مشهد امکان وقوع دارند که از آن میان، آلودگی هوا، آلودگی و کمبود آب شرب و بارندگی و آب‌گرفتگی سطح معابر، به ترتیب با امتیاز 243، 216 و 193 در جایگاه اول تا سوم قرار دارند و با توجه به این‌که این رخدادها ازنظر امکان وقوع و شدت، شرایط کاملاً متفاوتی داشته و در نظام مدیریت مخاطرات شهری در چهار گروه اجتناب، انتقال، کنترل و پذیرش قرار می‌گیرند، برای جلوگیری از بروز و یا تقلیل خسارات ناشی از وقوع آنها، 7 راهکار مختلف پیشنهاد شد. مطابق ارزیابی‌های مالی و اجرایی از میان راهکارهای پیشنهادی، توانمندسازی شهروندان و بهره‌مندی از عوامل و گزینه‌های جایگزین، بالاترین امتیاز را به خود اختصاص دادند.
حمید فخیم‌زاده، هادی سروری، محمدهادی مهدی‌نیا، مهدی محمودزاده واشان،
دوره 11، شماره 42 - ( 10-1399 )
چکیده
تحت تأثیر فرایندهای جهانی‌شدن و رقابت‌پذیری و با تحول نظریه‌های توسعه‌ی شهری، چارچوب‌ها و رویکردهای نوین در برنامه‌ریزی شهری خلق شده‌اند. با ظهور برندسازی شهری، شکل جدیدی از طرح‌های توسعه‌ی شهری با رویکرد بالا به پایین و مبتنی بر مؤلفه‌های کیفی شهرسازی در حال شکل‌گیری هستند؛ ازاین‌رو، مقالهی حاضر با روش پژوهش ترکیبی، چارچوب نظری مؤلفه‌های شهرسازی مؤثر در برنامه‌های برندسازی شهری را تبیین و مدل معادلات ساختاری پژوهش را ایجاد نماید. بدین منظور10 معیار، 28 زیرمعیار و 69 سنجهی مورد بررسی و جمع‌آوری اطلاعات قرار گرفتند. قلمرو مطالعاتی، شهر بیرجند و جامعه‌ی آماری پژوهش در بخش مصاحبه با روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی انتخاب و شامل 19 نفر از خبرگان و مدیران شهری و در بخش کمی با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 383 شهروند، 381 گردشگر و 30 نفر از مسئولین و سرمایه‌گذاران مورد پرسش قرار گرفته‌اند. تحلیل یافتههای مصاحبه‌ها مشخص کرد تلاش در جهت جلب مشارکت‌های ذهنی و اجرایی ساکنان بافت‌های قدیمی، توانمندسازی ساکنان و مدیریت حضور مهاجران به‌ویژه افغان‌ها و درعین‌حال بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی شهر می‌تواند به تحقق برند شهری کمک نماید. نتیجهی مدل‌سازی نیز نشان داد در شهر بیرجند، طرح‌های توسعه‌ی شهری با اثرگذاری در مؤلفه‌های احیاء، رنگ تعلق و صرفه اقتصادی بیشترین اثر مثبت را در تحقق برنامه‌های برندسازی شهری داشته و نیز بیشترین ارتباط مثبت و همبستگی در بین مؤلفه‌های پژوهش بین تصویر ذهنی و کیفیت محیطی به میزان 0.68 است.
مینا شیرمحمدی، عیسی پیری، ابوالفضل مشکینی، محسن کلانتری،
دوره 11، شماره 44 - ( 4-1400 )
چکیده
الگوی تابآوری بر قابلیت‌ها و شیوه‌های برخورد مردم و جوامع با بحران‌ها و بلایا تأکید دارد. این تحقیق با هدف تبیین تابآوری شهر با استفاده از داده‌ها به بررسی الگویی مناسب جهت مقابله با بلایای بیولوژیکی، بیماری‌های واگیردار و کووید 19 پرداخته است. از نظر هدف این تحقیق، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی و تحلیلی است. با استفاده از روش پرسشنامهای و مصاحبه، داده‌ها شناسایی و دستهبندی شدند و درنهایت، پس از انجام فرآیند تحلیل تم با روش گرندد تئوری، درنهایت 40 تم اصلی به دست آمد. پژوهشگران تمهای استخراج‌شده را در قالب 12 مفهوم کلی و 40 زیرمجموعه نامگذاری نمودند. شاخصهای کالبدی-محیطی، زیرساخت بهداشتی، مدیریتی، شرایط فرهنگی و اجتماعی، نهادی، اقتصادی، اطلاعات مردم، ارزش‌آفرینی اجتماعی، عملکرد پیشگیرانه، افزایش سلامت جامعه و تسهیل خدمات‌رسانی بهداشتی شاخصهای به کار رفته در این تحقیق جهت تحلیل عاملی انتخاب شدند. روابط متغیرهای به کار رفته در این تحقیق، در مدل پارادایمی و مفهومی تحقیق نشان داده شده است و دادههای گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار 22 spss و لیزرل 8.8 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، رابطهی بین فرهنگی-اجتماعی و تابآوری (88/0) دارای بیشترین تأثیر است و کم‌ترین رابطه مربوط به رابطهی بین مدیریتی و فرهنگی-اجتماعی (41/0) است. با توجه به خروجی لیزرل مقدار X2 محاسبه‌شده برابر با 34/1105 است که نسبت به درجهی آزادی 731 عدد 51/1 به دست می‌آید و کمتر از 3 است. پایین بودن این شاخص، نشان‌دهندهی تفاوت اندک میان مدل مفهومی با دادههای مشاهده‌شدهی تحقیق است. مقدار RMSEA، 037/0 و کمتر از 08/0 است و نشان می‌دهد میانگین مجذور خطاهای مدل مناسب است. همچنین بر اساس روابط تحقیق، رابطهی مثبت و معنادار بین متغیرهای تحقیق، تابآوری شهر را نشان میدهند و مابین ابعاد الگوی تابآوری برای مقابله با بیماری کووید 19 ارتباط معناداری وجود دارد.
اکبر موسی‌ئی‌جو، حمید ماجدی، حسین ذبیحی،
دوره 12، شماره 46 - ( 12-1400 )
چکیده
در دنیای امروز با توجه به بالا رفتن میزان استفاده از تکنولوژی و کمّی شدن معیارها، نابسامانی‌ها و حفره‌های معنایی در زندگی اجتماعی، مجموعه‌های مسکونی موجود در شهرهای بزرگ فاقد روحیه و احساس مکانی می‌باشند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان اهمیت اثر هر یک از عوامل محیطی مؤثر بر حس مکان در مجموعه‌های مسکونی شهر اهواز با توجه به دو نوع رویکرد طراحی است. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و از نوع غربالگری است که بدین منظور با تحلیل اسنادی و مطالعات کتابخانه‌ی از مقالات و کتب، عوامل محیطی مؤثر بر حاکم در حس مکان استخراج گردید و سپس پرسشنامهای برای بررسی سهم هر مؤلفه از نظر ساکنین و غربالگری در عوامل محیطی مؤثر بر حس مکان مجموعه‌ی مسکونی نیوساید و جندی‌شاپور صورت پذیرفت و از تکنیک دلفی فازی و نرم‌افزار MATLAB استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در مبلمان شهری، نورپردازی با مقدار 77/0 و درجهی عضویت H بیشترین و سطل زباله‌ها با مقدار 21/0 و درجهی عضویت VL کم‌ترین و قابلیت حذف را دارد. در عناصر صلب فضاها، اِلمان‌ها با مقدار 89/0 و درجهی عضویت VH بیشترین است. در فضاهای طبیعی، آب‌نما با مقدار 85/0 و درجهی عضویت VH میباشد. در جداره‌ها، تابلوها با مقدار 87/0 و درجهی عضویت VH و درها با مقدار 37/0 و درجهی عضویت L کم‌ترین میباشد. در منظر، چشم‌انداز طبیعی با مقدار 88/0 و درجهی عضویت VH و خط آسمان با مقدار 21/0 و درجهی عضویت VL کم‌ترین است. از مبلمان شهری، سطل زباله‌ها از دسته‌ی VL؛ از کف، شیب زمین در دسته‌ی L؛ از فضای طبیعی، درخت در دسته‌ی L؛ از جداره‌ها از دسته‌ی درها از دسته‌ی L و سکوهای بصری از دسته‌ی VL میباشد. از منظر عمق، دید و نقاط ضعف از دسته‌ی L و خط آسمان از دسته‌ی VL می‌باشند و از کیفیت فضا، رنگ از دسته‌ی L میباشد و قابلیت حذف شدن را دارند.
