فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک

امروزه با گسترش پارادایم­هایی چون شهر فشرده، رشد هوشمند و نوشهرگرایی، کاربرد اختلاط کاربری زمین شهری- به عنوان یکی از اصول مهم این پارادایم­ها- در شهرسازی کشورهای پیشرفته گسترش یافته است و محققان مختلف سعی در گسترش ادبیات موضوع و روش­های ارزیابی کاربری زمین بر اساس مفهوم اختلاط کاربری داشته­اند. مفهوم اختلاط کاربری به آن کاربری­ها و فعالیت­هایی اشاره دارد که در یک فضای محدود در ارتباط با هم هستند و بر یکدیگر تأثیر می­گذارند. یکی از علایق پژوهشگران حوزه­ی کاربری اراضی شهری سنجش مناسب میزان اختلاط کاربری­ها بوده است و سعی شده با استفاده از شاخص­هایی درجه­ی اختلاط و تنوع کاربری­ها را در سطح بخش­های مختلف یک شهر بسنجند. با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق سعی شده است با استفاده از شاخص­های سنجش اختلاط کاربری (آنتروپی، دسترسی، آماره کانونی) به ارزیابی کاربری اراضی در شهر سبزوار پرداخته شود. نتایج تحقیق نشان می­دهد که اعداد به دست آمده از این شاخص­ها نزدیک به هم است. با ترکیب این چند شاخص، شاخص نهایی به دست آمد که بر اساس آن مشخص شد که تفاوت زیادی بین محلات مختلف از نظر میزان اختلاط کاربری­ها وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که بین فاصله از مرکز شهر و اختلاط کاربری­ها همبستگی منفی وجود دارد به صورتی که با دور شدن از مرکز شهر از میزان اختلاط کاربری کاسته می­شود. آماره موران نیز نشان داد که بین محلات مختلف از نظر میزان اختلاط کاربری همبستگی فضایی وجود دارد.